1.5.2004

Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του Μεχμέτ Αλί Μπιράντ, δημοσιεύθηκε στη Χουριέτ, τη Μιλιέτ και την Turkisch Daily News με τίτλο «έξι χρυσά βήματα για την Κύπρο». Το άρθρο αυτό μπορεί ο αναγνώστης να ανεύρει στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση:

Ο διακεκριμένος Τούρκος δημοσιογράφος προτείνει να κάνει η Τουρκία τα ακόλουθα έξι βήματα για την επίλυση του Κυπριακού:

1. Αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας (με την προοπτική, βέβαια, ότι μια τέτοια "κίνηση αυτοπεποίθησης" θα βοηθούσε την αναγνώριση της "πραγματικότητας" ότι τάχα υπάρχουν δύο κράτη στο νησί)

2. Κατάργηση επίδειξης διαβατηρίων, επίδειξη ταυτοτήτων στην πράσινη γραμμή.

3. Άνοιγμα του συγκεκριμένης κατεχόμενης περιοχής, που θα επιστρεφόταν με το σχέδιο Ανάν στους Ε/Κ για επενδύσεις ξένες και Ελληνοκυπριακές.

4. Πλήρη εναρμόνιση με τους νόμους της Ε.Ε. (να περιλαμβάνει άραγε αυτό και την απόδοση στους Ε/Κ των περιουσιών τους και του δικαιώματός τους να κατοικούν εκεί;).

5. Παύση της εξάρτησης του ψευδοκράτους από την Τουρκία και ανάπτυξη της "δικής του" οικονομίας (συνειδητοποιεί άραγε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον ελληνικό νότο;)

6. Απόσυρση μέρους των στρατευμάτων, έστω και «λίγων» (!!!)

Η Τουρκία, λοιπόν, σε ρόλο "καλού παιδιού". Ενός ρόλου που τον είχε συνηθίσει τόσα χρόνια, τόσες δεκαετίες η ελληνική πλευρά για δικό της! Η εξέλιξη αυτή είναι εντυπωσιακότατη! Και αποδεικνύει παράλληλα ότι είναι λόγοι κενοί οι κραυγές να μην υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση, ότι επεβάλλετο το «ναι», κλπ., τη στιγμή που η ίδια η Τουρκία σπεύδει να συζητήσει να δώσει πράγματα, τα οποία πριν από μερικά χρόνια ούτε καν θα τα διανοούμασταν ότι θα συνέβαιναν, μάλιστα δε χωρίς παροχή άμεσων ανταλλαγμάτων από την Ε/Κ πλευρά.

Ήδη το γεγονός ότι υπάρχει δημόσια συζήτηση στην Τουρκία για αυτά τα πράγματα, το γεγονός ότι η Τουρκία αρχίζει για πρώτη φορά να κοιτάζει τι επιτάσσει η διεθνής νομιμότητα (σαν "καλό παιδί") είναι μια συγκλονιστική εξέλιξη, που, αν επιβεβαιωθεί από τα πράγματα και συνεχισθεί, σε τίποτε δεν θα μας εμποδίσει σε τελική ανάλυση να ζήσουμε ειρηνικά με τους γείτονές μας Τούρκους.

Η νέα αυτή εξέλιξη χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Χθες μόλις ο Γκιουλ έλεγε ότι "αποκλείεται να αποσύρουμε στρατεύματα από την Κύπρο". Σήμερα κιόλας ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ λέει "γιατί να μην αποσύρουμε στρατεύματα; Αν φύγουν 5000 από τις 35000, που είναι «πάρα πολλοί» για ένα τόσο μικρό νησί, τι πρόβλημα υπάρχει;" Αντιλαμβάνεται βέβαια κανείς ότι αυτό θα σημαίνει από την Τουρκία την έμμεση αλλά σαφέστατη παραδοχή ότι η παρουσία των στρατευμάτων της αποτελεί πρόβλημα. Ήδη η δημόσια συζήτηση για αυτό το θέμα, θέτει την παρουσία των στρατευμάτων εμμέσως πλην σαφώς ως πρόβλημα.

Πριν από μερικές ημέρες ο ίδιος ο Γκιουλ δεν απέκλεισε την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και, όσο και αν θέλουν οι Τούρκοι να την περιορίζουν στο 62% του Κυπριακού εδάφους, η Κυπριακή Δημοκρατία με βάση το διεθνές δίκαιο είναι κυρία του 100% του εδάφους της νήσου (πλην βάσεων...). Μια τέτοια κίνηση θα έχει σημαντικότατες συνέπειες για την αποδοχή εκ μέρους της Τουρκίας των νομικών δεδομένων που απαρτίζουν το Κυπριακό πρόβλημα.

Οι αδιανόητες μέχρι πριν από λίγους μήνες αυτές εξελίξεις δείχνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για θετικά βήματα στην ελλαδική και κυπριακή πολιτική όσον αφορά το θέμα της Κύπρου και, κυρίως, τις δυνατότητες για περαιτέρω υποχωρήσεις από την πλευρά της Τουρκίας σε ένα μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, αφού για πρώτη φορά εγκύπτει πάνω από τις δικαιικές απαιτήσεις της οργανωμένης διεθνούς κοινωνίας. Σε αυτή τη διαδικασία, το πλέον κρίσιμο ερώτημα είναι, αν θα μπορέσει η Τουρκία να δει, επιτέλους, τον εαυτό της στον καθρέφτη χωρίς τα φτιασιδώματα του κεμαλικού υπερεθνικισμού της. Η πολιτικοκοινωνική δυναμική που αναπτύσσεται στη χώρα δείχνει ότι υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί αυτό, μακράν, βεβαίως, της βεβαιότητας για μια τέτοια εξέλιξη.

Οι εξελίξεις αυτές αποδεικνύουν, επίσης, ότι το "όχι" στο δημοψήφισμα είχε μια μεγάλη εσωτερική δυναμική, το περιεχόμενο της οποίας φαίνεται ότι δεν έχει συνειδητοποιηθεί ακόμη από την πλειοψηφία των πολιτών στην Ελλάδα τουλάχιστον, διότι η προπαγάνδα του "ναι" εξακολουθεί να κυριαρχεί στα κανάλια ως η "politically correct" άποψη. Αποδεικνύουν, επίσης, ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, με διακριτική επιμονή στα δίκαιά τους και στα συμφέροντά τους, χωρίς να προσβάλλουν την άλλη πλευρά στις ευαισθησίες της, μπορούν να επιτύχουν πολλά με την απευθείας επαφή που έχει αναπτυχθεί με τους Τούρκους και τους Τουρκοκυπρίους, στο πλαίσιο μιας πολιτικής αμοιβαίας κατανόησης.

Έτσι, η επίσκεψη Ερντογάν στη Θράκη, για παράδειγμα, μπορεί να αποδειχθεί μπούμεραγκ για τον εθνικισμό της Τουρκίας, αν υπάρχει παράλληλα σιωπηρή παραίτηση από τις απαιτήσεις για αναγνώριση της μειονότητας ως τουρκικής. Όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Θ. Ρουσόπουλος, "είναι δικαίωμά του να επισκεφθεί τους ομοθρήσκους του". Είμαι της γνώμης ότι, πριν υπάρξει η δήλωσή αυτή, θα έχει συζητηθεί το θέμα αυτό μεταξύ των δύο πλευρών προκειμένου να συναινέσει η ελληνική πλευρά στην επίσκεψη. Για αυτό και το είπε και δημοσίως ο Ρουσόπουλος. Ο Ερντογάν θα συνοδεύεται από τον ΥΜΑΘ και τον Έλληνα Υφυπουργό Εξωτερικών. Αν δεν κάνει καμία αναφορά σε "Τουρκική μειονότητα" και αποφύγει οποιαδήποτε πρόκληση αυτού του είδους, θα πρόκειται για εθνική επιτυχία, φρονώ, καθώς θα έχει ξεδοντιαστεί μερικά δόντια του θηρίου, θα έχει φύγει λίγο από το δηλητήριο του φιδιού, επί του παρόντος τουλάχιστον, όσον αφορά τις Τουρκικές διεκδικήσεις στη Θράκη.

Αποδεικνύεται, επίσης, ότι η πολιτική φιλίας προς την Τουρκία μπορεί κάλλιστα να ασκείται με σεβασμό και διακριτική επιμονή στα εθνικά μας δίκαια. Όλοι θυμόμαστε την αποστροφή Γιωργάκη "δεν με ενδιαφέρει αν η μειονότητα λέγεται μουσουλμανική ή τουρκική". Η ποιοτική διαφορά με το σήμερα και την επίσκεψη Ερντογάν "στους ομοθρήσκους του" είναι πολύ μεγάλη. Είναι βέβαιο ότι αναλαμβάνει ρίσκα και σήμερα η ελληνική πλευρά, αλλά αυτή τη φορά πρόκειται για ρίσκα λελογισμένα, με σκοπό την υπεράσπιση των ελληνικών θέσεων και όχι την αγνόηση και την καταστρατήγησή τους.

Οι ενθαρρυντικές αυτές εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα είναι ακόμη αρκετά νεφελώδεις και μακάρι να επιβεβαιωθούν από τα πράγματα. Υπάρχουν όμως ικανές ενδείξεις ότι τα πράγματα πορεύονται προς τα εκεί. Είναι το αποτέλεσμα της "ευρωπαϊκής δυναμικής", της οποίας ειλικρινώς φαίνεται να θέλει να αποτελέσει μέρος της η Τουρκία. Και η οποία φαίνεται να δικαιώνει την επιλογή Σημίτη - Γιωργάκη (ας τους το αναγνωρίσουμε του στραβού το δίκιο) να τολμήσουν να άρουν το βέτο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Εάν η γειτονική χώρα ακολουθήσει ειλικρινή ευρωπαϊκή πολιτική, τα κέρδη θα είναι πολλαπλά για την ελληνική πλευρά. Θα έχει καταρρεύσει οριστικά ο κεμαλικός εθνικισμός. Η Τουρκία, αλλά και όλη η περιοχή θα γυρίσουν οριστικά σελίδα με την απόρριψη του μιλιταριστικού και στρατοκρατικού παρελθόντος.

Αφιέρωμα στο Σχέδιο Ανάν του ηλεκτρονικού περιοδικού Αντίβαρο

http://www.oxistosxedioanan.com

http://www.antibaro.gr