Περί δημοψηφισμάτων και πραξικοπημάτων
Βάσος Φτωχόπουλος,
Άρδην Μαρτίου/Απριλίου 2004
Στο δημοψήφισμα του 1950, ο λαός της Κύπρου ψήφισε στην τεράστιά του πλειοψηφία την ΕΝΩΣΗ της Κύπρου μετά της Ελλάδος. Τους τόμους του δημοψηφίσματος αρνήθηκε να παραλάβει ακόμα και η επίσημη Ελλάδα. Οι Άγγλοι κατακτητές αγνόησαν τη θέληση του λαού προκλητικότατα με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ και να μην υλοποιηθεί ποτέ το δημοψήφισμα και η πραγματική θέληση του λαού.
Το δημοψήφισμα του 1950 ήταν ένας μεγάλος σταθμός στη σύγχρονη ιστορία μας διότι, καλώς ή κακώς, σημάδεψε όλες τις μετέπειτα πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις του τόπου. Η δοτή λύση της Ζυρίχης-Λονδίνου αντιστρατεύθηκε το δημοψήφισμα όχι μόνο πολιτικά αλλά και ψυχολογικά. Για αιώνες ένας λαός αγωνίζεται για την ελευθερία του και το δικαίωμα της Αυτοδιάθεσης, το δικαίωμά του στο όραμα της Ενώσεως, με αποροκύφωμα τον αγώνα του 1955-1959, για να βρεθεί ένα χρόνο μετά, το1960, σε μια Κύπρο η οποία έπρεπε να στηθεί ως οντότητα και κράτις εις βάρος της ιστορίας, εις βάρος της δημοκρατίας, εις βάρος των ονείρων του λαού, εις βάρος των αγώνων, των θυσιών των ηρώων αυτού του λαού. Από μόνη της η ανεξαρτησία έβαλε τα θεμέλια του διχασμού και της αντιπαλότητας. Γι' αυτό και η Ζυρίχη σερβιρίστικε ως ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ και ως ένα αναγκαίο ΣΤΑΔΙΟ προς την ΕΝΩΣΗ, όπως ακριβώς σήμερα το Σχέδιοδ Ανάν σερβίρεται ως ένα αναγκαίο στάδιο για την ενοποίηση της Κύπρου έστω και με την κατάργηση του ίδιου του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό το αναγκαίο στάδιο προς την Ένωση ήταν προφανώς ένας μύθος, ένα κόλπο για να μπορέσει να περάσει η καινούρια ιδεολογία που ευνοούσαν οι μεγάλες δυνάμεις, η Ελλάδα και η τουρκία και προφανώς ένα κομμάτι, το κυρίαρχο, της αστικής τάξης της νήσου.
Στη συνέχεια, η αντιπαλότητα ανάμεσα στη θέληση του λαού και την σκληρή πραγματικότητα της νέας τάξης πραγμάτων θα φέρει στην Κύπρο ένα μεγάλο διχασμό, έναν διχασμό που σταδιακώς θα μας οδηγήσει στο πραξικόπημα και την Τουρκική εισβολή. Την ευθύνη για το πραξικόπημα και την εισβολή θα την φορτωθεί φυσικά η παράταξη που ηττήθηκε, οι ενωτικοί δηλαδή, οι συνεχιστές των αιώνιων ονείρων των Κυπρίων, αυτοί που αρνήθηκαν τις νέες τάξεις πραγμάτων και επέμειναν στη δικαίωση των αγώνων του λαού.
Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε την περίοδο 1960-1974. Αναφέρω μόνο ότι η ανατροπή του οράματος και της βούλησης του λαού για Ένωση με την μητέρα Ελλάδα θα παίξει τεράστιο ρόλο και στη βία που επακολούθησε και στην εκμετάλλευση που έτυχαν απλοί αγνοί ενωτικοί από τους τυχοδιώκτες ή φασίστες ηγέτες τους.
Στο άλλο στρατόπεδο, των ανεξαρτησιακών, η ίδια ανατροπή του οράματος θα αντικατασταθεί με ένα καινούριο όραμα που για να οικοδομηθεί πρέπει πρώτα να δολοφονηθεί το παλιό όραμα. Οι πρώτοι νεκροί της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι ενωτικοί οι οποίοι αρνήθηκαν τη νέα τάξη πραγμάτων. Δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους. Οι δολοφόνοι στελέχωσαν το κυπριακό κράτος και έγιναν ευυπόληπτοι πολίτες του. Η συνέχεια έιναι γνωστή. Η ευθύνη για το πραξικόπημα δεν βαραίνει μόνο τους ηλίθιους προδότες πραξικοπηματίες. Ούτε βαραίνει μόνο τους ηλίθιους ή αγνούς πατριώτες των ενωτικών παρατάξεων. Βαραίνει και όλους αυτούς που, εν ονόματι μιας δοτής λύσης, εδολοφόνησαν τα οράματα ενός ολόκληρου λαού, ενός λαού που έδωσε τη ζωή του, τον πολιτισμό του, το είναι του για να ζήσει ελεύθερος και να καθορίσει τη ζωή του ή το μέλλον του όπως ήθελε και όπως το όρισαν ι πρόγονοί του.
Το δημοψήφισμα λοιπόν έγινε. Έγινε το 1950 και με τις υπογραφές μας, αμούστακα παιδιά σφράγισαν ό,τι πιο ωραίο γέννησε αυτός ο τόπος. Ειλικρινά, μου είναι πολύ δύσκολο να κατατάξω τον Αυξεντίου, τον Παλληκαρίδη, τον Δημητρίου, τον Μάτση, τον Στυλιανίδη, τον Ζάκο, τον Δράκο, τον Παναγίδη (προσθέστε όποιο άλλο όνομα θέλετε) μόνο στους ΗΡΩΕΣ. Άγγελοι ήτανε και ποιητές. Όχι ποιητές επειδή κάποιοι έγραψαν ποιήματα. Ποιητές διόιτι με τον θάνατό τους έγραψαν σελίδες απείρου κάλλους. Ποιητές διότι ακόμη τους "διαβάζουμε" τις νύχτες της απόγνωσης και της παραφροσύνης.
Δεν μπορεί να υπάρξει άλλο δημοψήφισμα εκτός αν αναιρέσουμε και καθαιρέσουμε τους ήρωές μας και τους ποιητές μας. Οι γονείς τους, τ' αδέλφια τους και τα παιδιά τους ζουν ακόμα. Όσοι επιθυμού δεύτερο δημοψήφισμα ας πάνε στους συγγενείς των ηρώων και των ποιητών και των αγγέλων μας και ας τους πουν ότι αδίκως έπεσαν για την πατρίδα, αδίκως φώτισαν τις ψυχές μας. Μακάρι να μην ζήσουμε τέτοιες μέρες. Μακάρι να μη ζήσουμε άλλο δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα, αν γίνει, είναι για να αναιρέσει το δικαίωμά μας για Αυτοδιάθεση και να το παραχωρήσει στους ΤΟυρκοκύπριους. Θα φτάσουμε στο σημείο να παραχωρήσουμε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στους Τούρκους ενώ η πλειοψηφία, η οποία γι αιώνες παλεύει για τον αυτοδιάθεσή της, θα εκχωρήσει αυτό της το δικαίωμα καταργώντας ταυτόχρονα το κυπριακό κράτος και αναγνωρίζοντας τους Τ/Κ ως λαό, το κράτος τους ως νόμιμο και ευρωπαικό και όλα τα επακόλουθα που μπορεί να προκύψουν από αυτή την αναγνώριση. Αν είναι δυνατόν, ας μου αποδείξει οποιοσδήποτε αν αυτή η εξέλιξη δεν επιστρέφει τους Ε/Κ στον μεσαίωνα.
Ποιανού θα είναι η ευθύνη αν αύριο οι πρόσφυγες ή οποιοσδήποτε άλλος πολίτης δεν αντέξει αυτόν τον εξευτελισμό;Τι επιδιώκει λοιπόν η ηγεσία μας, να δαιμονοποιήσει ξανά μια μερίδα του λαού και μάλιστα αυτή που ξαναέκανε τις μεγαλύτερες θυσίες, για να απολαμβάνουν άλλοι το κράτος που μάλιστα θα καταργήσουν;Εάν η ηγεσία επιδιώκει την σύγκρουση, θα την έχει, διότι τουλάχιστον εμείς, και δεν εννοώ μόνο οι 114 της "ΕΝΩΣΙΣ", δεν πρόκειται να στηρίξουμε κανένα και τίποτα σ'αυτές τις δύσκολες μέρες παρά μόνο τη μη κατάργηση του κυπριακού κράτους και την ένταξή μας στην Ευρώπη δίχως λύση. Εμείς δε δεχόμαστε κανένα σχέδιο Ανάν. Θα υπερασπιστούμε όλα τα δικαιώματά μας με όλους τους τρόπους που μπορούμε. Εάν οι πραξικοπηματίες προχωρήσουν το σχέδιο, αναγκαστικά θα κατεβούμε στους δρόμους και εάν είναι ανάγκη θα πρέπει ακόμα και το προεδρικό να καταλάβουμε. Οι πραξικοπηματίες που θέλουν να καταργήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να γνωρίζουν ότι εμείς ούτε γλυκό καρυδάκι θα τους κεράσουμε ούτε θα κάνουμε τα λάθη του 1974. Η αντιπαράθεσή μας με τους πραξικοπηματίες θα είναι σφοδρότατη. Δεν θα πρέπει όμως να σπάσει μύτη κανενός. Με πίστη στον αγώνα μας και με σύνεση και καθαρό μυαλό, θα πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος. Οι αστυνομικοί και οι στρατιώτες δεν θα πρέπει να πειθαρχήσουν στις εντολές αυτών που θα προσπαθήσουν να καταργήσουν τον εργοδότη τους και το σύνταγμα το οποίο είναι ορκισμένοι να υπερασπίζουν. Καλόυμε όλον τον λαό να είναι έτοιμος για δυναμικές και ειρηνικές κινητοποιήσεις. Μακάρι, ο πρόεδρος Παπαδόπουλος να μην έχει δεσμευτεί στην κατάργηση της Δημοκρατίας. Μακάρι να μην φτάσουμε στο δημοψήφισμα. Μακάρι να καταφέρουμε να ενταχθούμε στην Ευρώπη την 1η Μαίου δίχως τη λύση Ανάν. Μακάρι να μην περάσει το πολιτειακό ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ.
"΄Ενωσις", 6 Μαρτίου 2004
Βάσος Φτωχόπουλος
Αφιέρωμα στο Σχέδιο Ανάν του ηλεκτρονικού περιοδικού Αντίβαρο